Μοναστήρι Αποστόλου Βαρνάβα στην Αμμόχωστο
Με έξοδα του Αυτοκράτορα Ζήνωνα και άλλων επισήμων της συγκλήτου της Κωνσταντινούπολης, κτίστηκε ο Ιστορικός Ναός της Μονής του Αποστόλου Βαρνάβα. Ο Ναός ήταν διακοσμημένος από μέσα και από έξω με ψηφίδες κατά τον ιστορικόν Μοναχό Αλέξανδρο του έκτου αιώνα. Τόσο ο Ναός όσο και η Μονή δέχθηκαν λεηλασίες και καταστροφές από αραβικές επιδρομές όπως αυτή του Χαρίφη Μωαβία το 654 μ.χ. κατά την οποία καταστράφηκε και η Σαλαμίνα. Επίσης καταστροφικός ήταν και ένας σεισμός που έπληξε την περιοχή.
Με έξοδα του Αυτοκράτορα Ζήνωνα και άλλων επισήμων της συγκλήτου της Κωνσταντινούπολης, κτίστηκε ο Ιστορικός Ναός της Μονής του Αποστόλου Βαρνάβα. Ο Ναός ήταν διακοσμημένος από μέσα και από έξω με ψηφίδες κατά τον ιστορικόν Μοναχό Αλέξανδρο του έκτου αιώνα. Τόσο ο Ναός όσο και η Μονή δέχθηκαν λεηλασίες και καταστροφές από αραβικές επιδρομές όπως αυτή του Χαρίφη Μωαβία το 654 μ.χ. κατά την οποία καταστράφηκε και η Σαλαμίνα. Επίσης καταστροφικός ήταν και ένας σεισμός που έπληξε την περιοχή.
 |
| Ο Ναός της Μονής |
Τον ένατο προς δέκατο αιώνα, την εποχή που Αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης ήταν ο Λέοντας ο Σοφός, στα ισοπεδωμένα ερείπια του πανέμορφου Ναού οικοδομήθηκε νέος Ναός, πετρόκτιστος, τρίτρουλλος με εντοιχισμένα κιονόκρανα στα περιστύλια των τρούλων. Την ίδια εποχή κτιζόταν με τα ίδια σχέδια και πρότυπα ο Ναός του Αγίου Λαζάρου στη Λάρνακα.
Όμως και ο νέος Ναός με το πέρασμα του χρόνου δέχθηκε φθορές. Κατάρρευσε το Ιερό και ένας τρούλος.
Τον 17ον αιώνα όταν Αρχιεπίσκοπος Κύπρου ήταν ο Ιλαριώνας Κιγάλας, ξανακτίστηκε ο Ναός με κάποιες σημαντικές μετατροπές. Ο ένας από τους τρούλους περικόπηκε και το Ιερό έμεινε εκτός.
Όμως και ο νέος Ναός με το πέρασμα του χρόνου δέχθηκε φθορές. Κατάρρευσε το Ιερό και ένας τρούλος.
Τον 17ον αιώνα όταν Αρχιεπίσκοπος Κύπρου ήταν ο Ιλαριώνας Κιγάλας, ξανακτίστηκε ο Ναός με κάποιες σημαντικές μετατροπές. Ο ένας από τους τρούλους περικόπηκε και το Ιερό έμεινε εκτός.
 |
| Ανατολική άποψη του Ναού |
Ανασκαφή του 1936 έφεραν στο φως το παλαιό Ιερό και το πιο σύγχρονο καθώς επίσης και μέρος πλακώστροτου Μωσαϊκού πατώματος του έκτου αιώνα. Στα δεξιά της Ιερής Τράπεζας βρέθηκε κουβούκλιο όπου βρισκόταν τοποθετημένη η θήκη των Ιερών Λειψάνων του Αγίου. Σήμερα η θήκη είναι κενή και συλημένη. Από πάνω διακρίνεται μαρμάρινη πλάκα ως Αγία Τράπεζα. Είναι άγνωστο πότε συλήθηκε η θήκη των Αγίων Λειψάνων, ίσως κατά τις Αραβικές επιδρομές.
Ο Ναός ανακαινίσθηκε για ακόμα μια φορά την εποχή του Αρχιεπισκόπου Φιλόθεου το 1734. Το Μοναστήρι διατηρήθηκε επανδρωμένο μέχρι το 1821, όταν ο τελευταίος Ηγούμενος της Μονής ενθρονίστηκε Αρχιεπίσκοπος Κύπρου μετά τον απαγχονισμό του Εθνομάρτυρα Κυπριανού.
Ο Ναός ανακαινίσθηκε για ακόμα μια φορά την εποχή του Αρχιεπισκόπου Φιλόθεου το 1734. Το Μοναστήρι διατηρήθηκε επανδρωμένο μέχρι το 1821, όταν ο τελευταίος Ηγούμενος της Μονής ενθρονίστηκε Αρχιεπίσκοπος Κύπρου μετά τον απαγχονισμό του Εθνομάρτυρα Κυπριανού.
 |
| Η εσωτερική αυλή της Μονής |
Έκτοτε και μέχρι το 1971 η Μονή ήταν εγκαταλειμμένη και ερημωμένη. Το 1971 τρεις αδελφοί και μοναχοί ο Χαρίτωνας, ο Στέφανος και ο Βαρνάβας παιδιά ιερατικής οικογένειας από την Αφάνεια. Ο πατέρας τους ήταν ο παπα-Γαβριήλ και ο παππούς τους, επίσης, ήταν ιερέας και ονομαζόταν παπα-Σάββας. Ζήτησαν από τον Αρχιεπίσκοπο Κύριλλο Γ' να τους δοθεί η Μονή για να μονάσουν. Ο Αρχιεπίσκοπος παρέδωσε στους τρεις μοναχούς τη μέρα της γιορτής του Αποστόλου Βαρνάβα, δηλαδή στις 11 Ιουνίου 1917.
 |
| Μοναχοί της Μονής |
Οι πατέρες έζησαν εκεί με τη μητέρα τους, η οποία έγινε και αυτή μοναχή με το όνομα Ευπραξία. Οι μοναχή Ευπραξία απεβίωσε το 1947 και ο τάφος της βρίσκεται σήμερα στη Μονή.
Το 1964 ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ' επάνδρωσε τη Μονή με ακόμα πέντε δόκιμους Μοναχούς. Ένας από αυτούς είναι ο σημερινός Ηγούμενος της Μονής Γέροντας Γαβριήλ. Σε συλλείτουργο στη μνήμη του Αποστόλου Βαρνάβα στις 11 Ιουνίου 1964 ενθρονίστηκε Ηγούμενος ένας από τους τρεις αδελφούς, ο Ιερομόναχος Στέφανος. Ήδη από τότε η Μονή του Αποστόλου Βαρνάβα ήταν πλήρως ανοικοδομημένη, με εξαίρεση την πρόσοψη.
Το 1964 ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ' επάνδρωσε τη Μονή με ακόμα πέντε δόκιμους Μοναχούς. Ένας από αυτούς είναι ο σημερινός Ηγούμενος της Μονής Γέροντας Γαβριήλ. Σε συλλείτουργο στη μνήμη του Αποστόλου Βαρνάβα στις 11 Ιουνίου 1964 ενθρονίστηκε Ηγούμενος ένας από τους τρεις αδελφούς, ο Ιερομόναχος Στέφανος. Ήδη από τότε η Μονή του Αποστόλου Βαρνάβα ήταν πλήρως ανοικοδομημένη, με εξαίρεση την πρόσοψη.
 |
| Αγιογραφίες στη Μονή |
Η Μονή είχε αναδειχθεί σε ιστορικό προσκύνημα. Την ίδια χρονιά κτίστηκε και ο Βυζαντινός Ναΐσκος στο Τάφο του Αποστόλου Βαρνάβα, ο οποίος βρίσκεται 100 μέτρα ανατολικά της Μονής. Εκεί 22 σκαλοπάτια κάτω από το έδαφος και κοιτάζοντας δεξιά θα δει κανείς αρκοσόλιο με σκέπασμα παλιά μαρμάρινη πλάκα πεντελικού μαρμάρου.
 |
| Ο Ναΐσκος με τον υπόγειο τάφο του Αγίου |
Διερωτάται κανείς γιατί ο Τάφος να βρίσκεται εκτός της Μονής. Αναμφίβολα στη πρώτη οικοδομή ο Τάφος βρισκόταν μέσα στον περίβολο της Μονής. Μπροστά από τον Τάφο στα νότια διακρίνονται θεμέλια Ναού με ψηφιδωτό πάτωμα μαρτυρία της πρώτης δόξας της Μονής. Κατά την ανοικοδόμηση της Μονής το 1965, βρέθηκαν και στα δυτικά θεμέλια και ψηφιδωτά πατώματα. Στα νότια της Εκκλησίας ανακαλυφθήκαν κεραμικοί σωλήνες ένδειξη ότι το Μοναστήρι ήταν συνδεδεμένο με το σύστημα υδροδότησης από τα νερά του χωριού Κυθρέα στο μεγάλο υδραγωγείο της Σαλαμίνας. Αυτά επιβεβαιώνουν την παλιά δόξα της Μονής όπως περιγράφθηκε από τον μεγάλο ιστορικό του έκτου αιώνα.
 |
| Ο Τάφος του Αποστόλου Βαρνάβα |
Πόθος ήταν να ολοκληρωθεί ο Ναός του Αποστόλου Βαρνάβα, με τους τρεις τρούλους και να συμπεριληφθεί το Ιερό που βρέθηκε εκτός του υφιστάμενου Ναού. Επίσης να περικυκλωθεί η Μονή επεκτεινόμενη προς την ανατολή να συμπεριλάβει τον Τάφο του Αποστόλου Βαρνάβα και πάνω από το άγιασμα να ανεγερθεί φιάλη κατά τα Αγιορείτικα πρότυπα. Πριν την τουρκική εισβολή τα σχέδια είχαν ετοιμαστεί. Ο λαίλαπας όμως της τουρκικής εισβολής και κατοχής, ανέκοψε τους πόθους και προγραμματισμούς.
Οι τρεις πατέρες που κράτησαν μισό και πλέον αιώνα τη Μονή του Ιδρυτή και Προστάτη της Εκκλησίας μας, Αποστόλου Βαρνάβα, απεβίωσαν στην εξορία. Δεν τάφηκαν εκεί όπου ανάλωσαν τη ζωή τους. Οι τάφοι τους βρίσκονται στη Μονή Αγίου Γεωργίου του Αλαμάνου στις ελεύθερες περιοχές.
Οι τρεις πατέρες που κράτησαν μισό και πλέον αιώνα τη Μονή του Ιδρυτή και Προστάτη της Εκκλησίας μας, Αποστόλου Βαρνάβα, απεβίωσαν στην εξορία. Δεν τάφηκαν εκεί όπου ανάλωσαν τη ζωή τους. Οι τάφοι τους βρίσκονται στη Μονή Αγίου Γεωργίου του Αλαμάνου στις ελεύθερες περιοχές.
 |
| Πανοραμική άποψη της Μονής |
Μετά την εισβολή και κατοχή με την αναγκαστική φυγή των πατέρων, σώθηκαν ένα σύγχρονο αρτοφόριο δώρο του Ελληνικού Στρατεύματος, μια λειψανοθήκη με Λείψανο του Αγίου Νεκταρίου δώρο από τον Μητροπολίτη Αίγινας Προκόπιο το 1967. Επίσης σώθηκε ένα αξιόλογα μεγάλο κομμάτι του Τίμιου Σταυρού. Αυτά φυλάγονται στη Μονή Σταυροβουνίου. Σώθηκαν και τα 12 Μηνιαία που δωρήθηκαν στη Μονή από τον Εθνομάρτυρα Κυπριανό, τα οποία φέρουν την υπογραφή του και χρονολογούνται δύο χρόνια πριν τον απαγχονισμό του. Τα τελευταία βρίσκονται στην Ιερά Αρχιεπισκοπή. Τα βιβλία της Μονής βρίσκονται στην Μονή Αγίου Γεωργίου του Αλαμάνου.
 |
| Η εσωτερική αυλή της Μονής |
Τα Ιερά Σκεύη, Άγια Ποτήρια, Ιερό Ευαγγέλιο και τα αργυρά κανδήλια της Εκκλησίας στο διωγμό των Πατέρων τους τα πήραν οι εισβολείς για να τα "δώσουν" όταν επιστρέψουν.
Σήμερα η αδελφότητα της Μονής βρίσκεται σε εξορία και φιλοξενείτε προσωρινά στο Μετόχι της Ιεράς Μονής Κύκκου. Αποτελείτε από τον Ηγούμενο Γέροντα Γαβριήλ και τον Ιερομόναχο πατέρα Χρίστο.
Το Μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα έχει μετατραπεί σε μουσείο και οι αρχικές εικόνες του εικονοστασίου έχουν εξαφανιστεί.
Ο Τουρκοκυπριακός τύπος αναφέρει ότι εκκλησιαστικές εικόνες και σταυροί ανεκτίμητης αξίας κλάπηκαν από το μοναστήρι.
Σήμερα η αδελφότητα της Μονής βρίσκεται σε εξορία και φιλοξενείτε προσωρινά στο Μετόχι της Ιεράς Μονής Κύκκου. Αποτελείτε από τον Ηγούμενο Γέροντα Γαβριήλ και τον Ιερομόναχο πατέρα Χρίστο.
Το Μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα έχει μετατραπεί σε μουσείο και οι αρχικές εικόνες του εικονοστασίου έχουν εξαφανιστεί.
Ο Τουρκοκυπριακός τύπος αναφέρει ότι εκκλησιαστικές εικόνες και σταυροί ανεκτίμητης αξίας κλάπηκαν από το μοναστήρι.
 |
| Το εσωτερικό του Ναού |
To Μάρτιο του 1981 κατασχέθηκαν στο αεροδρόμιο της Άγκυρας τρία κιβώτια με εικόνες και άλλες αρχαιότητες που απεστάλησαν από το αεροδρόμιο Τύμπου με προορισμό τη Γερμανία. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τουρκοκυπριακού τύπου ορισμένες εικόνες προέρχονταν από το μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα απ’ όπου προηγουμένως είχαν κλαπεί 35 εικόνες ενώ οι αρχαιότητες προέρχονταν από το κάστρο της Κερύνειας. Το 1997 καταγγέλθηκε ακόμα μια διάρρηξη του «Μουσείου».
 |
| Εικόνες της Μονής |
Η περιοχή που περιβάλλει το μοναστήρι έχει διαιρεθεί σε οικόπεδα ενώ παράλληλα κτίζονται και πωλούνται τουριστικές επαύλεις.
 |
| Αρχαιότητες από το κάστρο της Κερύνειας |
Πηγή: http://apostolosvarnavas.org
Μοναστήρι Αγίας Νάπας
Το Μοναστήρι της Αγίας Νάπας βρίσκεται στο ομώνυμο χωριό της επαρχίας Αμμοχώστου. Το όνομα «Αγία Νάπα» σημαίνει άγιο δάσος. Η περιοχή πήρε την ονομασία της από την “Εικόνα της Παναγίας της Νάπης”, δηλαδή της Αγίας του Δάσους, και για συντομία ονομάστηκε “Αγία Νάπα”.
Πότε ιδρύθηκε αρχικά το Μοναστήρι δεν γνωρίζουμε. Η σπηλιά, ο κρυψώνας και το πηγάδι μαρτυρούν την εκεί διαβίωση χριστιανικής κοινότητας από τα βυζαντινά χρόνια. Το όνομα «Αγία Νάπα» έχει δοθεί στο μέρος, πριν από το 1366. Το Μοναστήρι πάντως, όπως σώζεται σήμερα, είναι κτίσμα του 15ου αιώνα, όταν η Κύπρος ήταν υπό Ενετική κυριαρχία.
Το Μοναστήρι της Αγίας Νάπας βρίσκεται στο ομώνυμο χωριό της επαρχίας Αμμοχώστου. Το όνομα «Αγία Νάπα» σημαίνει άγιο δάσος. Η περιοχή πήρε την ονομασία της από την “Εικόνα της Παναγίας της Νάπης”, δηλαδή της Αγίας του Δάσους, και για συντομία ονομάστηκε “Αγία Νάπα”.
Πότε ιδρύθηκε αρχικά το Μοναστήρι δεν γνωρίζουμε. Η σπηλιά, ο κρυψώνας και το πηγάδι μαρτυρούν την εκεί διαβίωση χριστιανικής κοινότητας από τα βυζαντινά χρόνια. Το όνομα «Αγία Νάπα» έχει δοθεί στο μέρος, πριν από το 1366. Το Μοναστήρι πάντως, όπως σώζεται σήμερα, είναι κτίσμα του 15ου αιώνα, όταν η Κύπρος ήταν υπό Ενετική κυριαρχία.
 |
| Ο Ναός του Μοναστηριού |
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, στη σπηλιά, η οποία έχει γίνει εκκλησία, βρέθηκε από κάποιο κυνηγό η θαυματουργός εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου. Ο σκύλος του κυνηγού πρώτος αντίκρισε την ολόφεγγη εικόνα, και μπροστά στη θέα της άρχισε να γαβγίζει επίμονα, καλώντας τον κύριό του. Στο άκουσμα της ανεύρεσης της εικόνας, πλήθος πιστών άρχισε να επισκέπτεται τον ιερό χώρο του σπηλαίου. Η εικόνα είχε μάλλον τοποθετηθεί στο σπήλαιο κατά την περίοδο της εικονομαχίας (7ος-8ος αι.), και έτσι διασώθηκε. Τον 14ο αιώνα το σπήλαιο κτίστηκε κατά το υπόλοιπο ήμισυ και έγινε ναός.
Μια άλλη παράδοση αναφέρει πως στο μέρος αυτό κατέφυγε από πείσμα και η κόρη αριστοκρατικής Ενετικής οικογένειας, εξαιτίας της άρνησης των δικών της να επιτρέψουν τον γάμο της με κάποιο μη αριστοκράτη. Γύρω στο 1500, λέγεται πως η πλούσια Ενετή έκτισε με δικά της έξοδα την εκκλησία, τα κελιά και ένα αλευρόμυλο. (Ο ελιόμυλος εγκαταστάθηκε στο μοναστήρι μάλλον κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας). Δημιουργήθηκε λοιπόν σιγά-σιγά ένα γυναικείο μοναστήρι και λατινικό παρεκκλήσι. Ως λατινικό παρεκκλήσι λειτούργησε το δεξιό κλίτος του ναού αμέσως μετά την είσοδο. Η τεράστια συκομωρέα του μοναστηριού, η οποία βρίσκεται δίπλα από τη δεξαμενή, λέγεται πως έχει φυτευτεί από την Ενετή γυναίκα.
Μια άλλη παράδοση αναφέρει πως στο μέρος αυτό κατέφυγε από πείσμα και η κόρη αριστοκρατικής Ενετικής οικογένειας, εξαιτίας της άρνησης των δικών της να επιτρέψουν τον γάμο της με κάποιο μη αριστοκράτη. Γύρω στο 1500, λέγεται πως η πλούσια Ενετή έκτισε με δικά της έξοδα την εκκλησία, τα κελιά και ένα αλευρόμυλο. (Ο ελιόμυλος εγκαταστάθηκε στο μοναστήρι μάλλον κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας). Δημιουργήθηκε λοιπόν σιγά-σιγά ένα γυναικείο μοναστήρι και λατινικό παρεκκλήσι. Ως λατινικό παρεκκλήσι λειτούργησε το δεξιό κλίτος του ναού αμέσως μετά την είσοδο. Η τεράστια συκομωρέα του μοναστηριού, η οποία βρίσκεται δίπλα από τη δεξαμενή, λέγεται πως έχει φυτευτεί από την Ενετή γυναίκα.
 |
| Η εσωτερική αυλή του Μοναστηριού |
Όταν πλησίασε ο θάνατός της, έκτισε το πέτρινο θολωτό μνημείο. Μέσα σ’ αυτό, δίπλα από την δροσιά της φιάλης, ήθελε να ταφεί.
Στη βόρεια πλευρά της αυλής υπάρχει κρήνη με μορφή κεφαλής αγριόχοιρου. Πάνω από αυτήν στέκεται το διώροφο κτίριο, στο οποίο διέμενε αρχικά η Ενετή κόρη.
Στο λόφο δυτικά της εκκλησίας υπάρχει αρχαίο εκκλησάκι στη θέση, σύμφωνα με την παράδοση, όπου η Παναγία ξάπλωσε να ξεκουραστεί.
Το 1571, η Κύπρος περνά υπό την Οθωμανική κυριαρχία. Το μοναστήρι ευτυχώς δεν καταστράφηκε, όπως άλλα μοναστήρια και εκκλησίες. Η περιγραφή του Pietro della Valle, κατά το έτος 1625, αντιστοιχεί πλήρως στη σημερινή κατάσταση του μοναστηριού. Από τον ίδιο περιηγητή πληροφορούμαστε ότι τότε η Αγία Νάπα ήταν γυναικείο μοναστήρι. Η μονή διέθετε πολύ μεγάλη κτηματική περιουσία.
Το μοναστήρι μετατράπηκε σε ανδρικό λίγο πριν το 1668. Για άγνωστο λόγο, από το 1758 και εξής, δεν διέθετε πια μόνιμους μοναχούς.
Το Μοναστήρι βρισκόταν σε ακατοίκητη περιοχή. Περί τα μέσα του 18ου αιώνα, κτίστηκε το πρώτο σπίτι στο χωριό. Πρώτοι οικιστές του χωριού υπήρξαν κάποιοι Θεσσαλονικείς, οι οποίοι εγκατέλειψαν την πατρίδα τους λόγω επιδημίας πανώλους. Δύο δεκαετίες αργότερα, το έτος 1813, σύμφωνα με ευδιάκριτη ακόμη επιγραφή, η Μονή επισκευάστηκε. Δεν διέθετε όμως οργανωμένη μοναστική κοινότητα, και τα κτήματα του Μοναστηριού ενοικιάζονταν σε γεωργούς της γύρω περιοχής. Οι εγκαταστάσεις του μοναστηριού χρησιμοποιούνταν για διάφορες ανάγκες της κοινότητας.
Μετά το 1878, όταν η Κύπρος περνά υπό Βρετανική κυριαρχία, δεν υπάρχουν μοναχοί στο Μοναστήρι. Η εκκλησία του Μοναστηριού ήταν βέβαια ο ενοριακός ναός του χωριού. Το 1950 χρειάστηκε να γίνει μεγάλη επισκευή, για να διατηρηθούν τα ιστορικά κτίσματα.
Στη βόρεια πλευρά της αυλής υπάρχει κρήνη με μορφή κεφαλής αγριόχοιρου. Πάνω από αυτήν στέκεται το διώροφο κτίριο, στο οποίο διέμενε αρχικά η Ενετή κόρη.
Στο λόφο δυτικά της εκκλησίας υπάρχει αρχαίο εκκλησάκι στη θέση, σύμφωνα με την παράδοση, όπου η Παναγία ξάπλωσε να ξεκουραστεί.
Το 1571, η Κύπρος περνά υπό την Οθωμανική κυριαρχία. Το μοναστήρι ευτυχώς δεν καταστράφηκε, όπως άλλα μοναστήρια και εκκλησίες. Η περιγραφή του Pietro della Valle, κατά το έτος 1625, αντιστοιχεί πλήρως στη σημερινή κατάσταση του μοναστηριού. Από τον ίδιο περιηγητή πληροφορούμαστε ότι τότε η Αγία Νάπα ήταν γυναικείο μοναστήρι. Η μονή διέθετε πολύ μεγάλη κτηματική περιουσία.
Το μοναστήρι μετατράπηκε σε ανδρικό λίγο πριν το 1668. Για άγνωστο λόγο, από το 1758 και εξής, δεν διέθετε πια μόνιμους μοναχούς.
Το Μοναστήρι βρισκόταν σε ακατοίκητη περιοχή. Περί τα μέσα του 18ου αιώνα, κτίστηκε το πρώτο σπίτι στο χωριό. Πρώτοι οικιστές του χωριού υπήρξαν κάποιοι Θεσσαλονικείς, οι οποίοι εγκατέλειψαν την πατρίδα τους λόγω επιδημίας πανώλους. Δύο δεκαετίες αργότερα, το έτος 1813, σύμφωνα με ευδιάκριτη ακόμη επιγραφή, η Μονή επισκευάστηκε. Δεν διέθετε όμως οργανωμένη μοναστική κοινότητα, και τα κτήματα του Μοναστηριού ενοικιάζονταν σε γεωργούς της γύρω περιοχής. Οι εγκαταστάσεις του μοναστηριού χρησιμοποιούνταν για διάφορες ανάγκες της κοινότητας.
Μετά το 1878, όταν η Κύπρος περνά υπό Βρετανική κυριαρχία, δεν υπάρχουν μοναχοί στο Μοναστήρι. Η εκκλησία του Μοναστηριού ήταν βέβαια ο ενοριακός ναός του χωριού. Το 1950 χρειάστηκε να γίνει μεγάλη επισκευή, για να διατηρηθούν τα ιστορικά κτίσματα.
 |
| Η είσοδος της Μονής |
Επί Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ το μοναστήρι προτείνεται ως το καταλληλότερο, για να καταστεί Οικουμενικό Κέντρο Διασκέψεων. Από το 1978 μέχρι το 2006 το Μοναστήρι αποτελούσε χώρο συνάντησης των Χριστιανικών Εκκλησιών της Μέσης Ανατολής. Μετά την ανασύσταση της Ιεράς Μητροπόλεως Κωνσταντίας Αμμοχώστου (2007), το Μοναστήρι περιήλθε υπό την διοίκηση της Μητρόπολης και με πρωτοβουλία του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Κωνσταντίας κ. Βασιλείου ιδρύθηκε η Πολιτιστική Ακαδημία «Άγιος Επιφάνιος» με έδρα την Ιερά Μονή. Η Ακαδημία αυτή ως έργο της έχει την ανάπτυξη θεολογικών και ιστορικών μελετών όπως και την διοργάνωση συνεδρίων και εκδηλώσεων. Εντός των κτιριακών εγκαταστάσεων της Μονής θα λειτουργεί επίσης και μουσείο.
Η πληθυσμιακή αύξηση του χωριού, επέβαλε την ανέγερση νέας εκκλησίας ΤΟ 1990. Ο νέος ναός, κτισμένος στα νοτιοδυτικά της μονής, αφιερώθηκε κι αυτός στην Παναγία. Αμφότεροι οι ναοί πανηγυρίζουν στις 8 Σεπτεμβρίου, ημέρα εορτής του Γενεσίου της Θεοτόκου.
Στη χάρη της Παναγίας καταφθάνουν καθημερινώς για να προσκυνήσουν πολλές δύστοκες και άτεκνες γυναίκες, και για να ζωστούν τη γονοποιούσα, θαυματουργό ζώνη της Αγίας Νάπας. Το μοναστήρι αποτελεί ιδιαίτερα κατανυκτικό μέρος, όπου μπορεί κανείς να βρει παρηγοριά και θεία αρωγή. Η γλυκύτατη μητέρα μας ανοίγει καθημερινά την αγκάλη της, τόσο μεγάλη και θερμή, ώστε να χωρέσει ο κάθε απελπισμένος και ταλαίπωρος. Πρεσβεύει με τις τελεσφόρες ικεσίες της για τη σωτηρία των ψυχών μας.
Η πληθυσμιακή αύξηση του χωριού, επέβαλε την ανέγερση νέας εκκλησίας ΤΟ 1990. Ο νέος ναός, κτισμένος στα νοτιοδυτικά της μονής, αφιερώθηκε κι αυτός στην Παναγία. Αμφότεροι οι ναοί πανηγυρίζουν στις 8 Σεπτεμβρίου, ημέρα εορτής του Γενεσίου της Θεοτόκου.
Στη χάρη της Παναγίας καταφθάνουν καθημερινώς για να προσκυνήσουν πολλές δύστοκες και άτεκνες γυναίκες, και για να ζωστούν τη γονοποιούσα, θαυματουργό ζώνη της Αγίας Νάπας. Το μοναστήρι αποτελεί ιδιαίτερα κατανυκτικό μέρος, όπου μπορεί κανείς να βρει παρηγοριά και θεία αρωγή. Η γλυκύτατη μητέρα μας ανοίγει καθημερινά την αγκάλη της, τόσο μεγάλη και θερμή, ώστε να χωρέσει ο κάθε απελπισμένος και ταλαίπωρος. Πρεσβεύει με τις τελεσφόρες ικεσίες της για τη σωτηρία των ψυχών μας.
 |
| Η εικόνα της Παναγίας |
Πηγή:http://www.churchofayianapa.com
